Kontrolerzy na drodze - nie mogą badać odpoczynku 45 godzinnego!

Zgodnie z jednym z przepisów pakietu mobilności, przedsiębiorstwo transportowe musi organizować pracę kierowców w taki sposób, aby:

• umożliwić im powrót do centrum operacyjnego pracodawcy, które jest zwyczajową bazą dla danego kierowcy i w którym rozpoczyna się jego tygodniowy okres odpoczynku, w państwie członkowskim siedziby pracodawcy lub powrót do miejsca zamieszkania kierowcy w każdym okresie czterech kolejnych tygodni, tak aby wykorzystali oni przynajmniej jeden regularny tygodniowy okres odpoczynku lub tygodniowy okres odpoczynku trwający ponad 45 godzin wykorzystywany jako rekompensata za skrócony tygodniowy okres odpoczynku.

Ponadto w przepisach pojawił się dodatkowy zapis mówiący o tym, że:

• przedsiębiorstwo transportowe organizuje pracę tego kierowcy w taki sposób, by mógł on wrócić przed rozpoczęciem regularnego tygodniowego okresu odpoczynku trwającego ponad 45 godzin wykorzystywanego jako rekompensata. Przedsiębiorstwo dokumentuje, w jaki sposób spełnia ten obowiązek i przechowuje tę dokumentację w swoim lokalu oraz przedstawia ją na żądanie organów kontrolnych.

Jak wynika z przytoczonego przepisu to w firmie musi być przechowywana dokumentacja potwierdzająca prawidłowe zasady odpoczynku tygodniowego trwającego co najmniej 45 godzin.

Niewątpliwie dane z samej karty kierowcy nie są dokumentem wystarczającym w tym zakresie, z uwagi chociażby na fakt, iż na karcie kierowcy nie rejestrują się dane w zakresie lokalizacji.

Przypomnę, że na karcie kierowcy odnotować można tylko symbol kraju rozpoczęcia i zakończenia dziennego okresu pracy, co jednak nie pokrywa się ze ścisłą lokalizacją firmy.

Co prawda niektóre tachografy rejestrują położenie pojazdu (tachografy inteligentne) natomiast również te informacje nie będą wystarczające, ponieważ dotyczą pojazdu, a nie kierowcy.

Oczywiście omawiane przypadki będą dotyczyły tylko kierowców obsługujących długie trasy i stosunkowo rzadko wracających do bazy.

Na ten problem zwrócił uwagę właśnie ustawodawca europejski, który stwierdził w uzasadnieniu zmian, że:

• kierowcy wykonujący długodystansowe międzynarodowe operacje przewozu rzeczy spędzają dużo czasu poza domem. Obecne wymogi dotyczące regularnego tygodniowego odpoczynku mogą niepotrzebnie przedłużać te okresy. Wskazane jest zatem dostosowanie przepisu dotyczący regularnego tygodniowego odpoczynku w taki sposób, aby kierowcom łatwiej było wykonywać międzynarodowe operacje transportowe zgodnie z przepisami i wracać do domów na regularny tygodniowy odpoczynek oraz pobierać pełną rekompensatę za wszelkie skrócone tygodniowe okresy odpoczynku. Zważywszy na różnice między przewozem rzeczy a przewozem osób, możliwość ta nie powinna dotyczyć kierowców wykonujących przewozy osób.

Stwierdzono dalej, iż konieczne jest też zapewnienie, by przewoźnicy organizowali pracę kierowców w taki sposób, aby okresy spędzane poza domem nie były zbyt długie oraz aby kierowcy mogli korzystać z długich okresów odpoczynku otrzymywanych jako rekompensata za skrócone tygodniowe okresy odpoczynku.

Organizacja powrotu powinna pozwolić na dojazd do centrum operacyjnego przedsiębiorstwa w państwie członkowskim jego siedziby lub miejsca zamieszkania kierowcy, a kierowcy powinni mieć swobodę wyboru, gdzie spędzą okres odpoczynku.

Aby wykazać, że przewoźnik wypełnia swoje obowiązki w zakresie organizacji regularnych powrotów, powinien on być w stanie wykorzystywać zapisy tachografu, plany pracy kierowców lub inne dokumenty. Takie dowody powinny być dostępne w jego siedzibie i okazywane na żądanie organów kontroli. Jak z tego wynika musi być prowadzona dodatkowa dokumentacja, a sam wpis kraju rozpoczęcia/zakończenia pracy nie będzie wystarczający.

Obowiązek przechowywania stosownej dokumentacji potwierdzającej warunki w jakich był wykorzystany odpoczynek trwający co najmniej 45 godzinny musi być spełniony w firmie, a kierowca nie musi posiadać żadnych dokumentów w tym zakresie.

Pomimo wcześniejszego stanowiska KE wpływały skargi na działania kontrolerów, co wymusiło na Komisji wystosowanie specjalnej noty do służb kontrolnych.

Dokument ten dotyczy wdrożenia środków zakazujących kierowcom spędzania regularnych tygodniowych okresów odpoczynku w kabinie pojazdu, zgodnie z art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006.

Jak podkreślono Komisja była niejednokrotnie informowana, że niektóre organy krajowe wymagają od kierowców przedstawiania dokumentów, takich jak np. rachunki za usługi hotelowe, na dowód spędzania regularnego tygodniowego odpoczynku w odpowiednim zakwaterowaniu poza pojazdem.

Jak dalej wyjaśniono w dokumencie: Pytania i odpowiedzi na temat wdrażania pierwszego pakietu na rzecz mobilności (Pytanie 6), kierowcy lub pracodawcy mogą zostać ukarani grzywną jedynie za nieprzestrzeganie zakazu korzystania z regularnego tygodniowego okresu odpoczynku (lub odpoczynku trwającego ponad 45 godzin wykorzystywanego jako rekompensata) w pojeździe, jeżeli w momencie kontroli stwierdzono, że kierowcy spędzali regularny tygodniowy odpoczynek w pojeździe.

 Jednocześnie zauważono, że art. 34 ust. 3 rozporządzenia 165/2014 nie wyklucza możliwości przeprowadzania przez krajowe organy kontroli dotyczących poprzednich tygodniowych odpoczynków, które mogły zostać wykorzystane w innym państwie członkowskim. W związku z tym organy krajowe mogą przeprowadzać takie kontrole w dowolnym momencie.

Jednakże, jak określono w tym artykule, kierowcy nie są zobowiązani do przedkładania dowodów potwierdzających ich czynności w trakcie oddalenia się od pojazdu. Obejmuje to również sytuację odbywania regularnego tygodniowego odpoczynku poza pojazdem.

Tym samym organy ścigania nie mogą wymagać od kierowców dokumentów potwierdzających, że ich regularny tygodniowy odpoczynek poprzedzający kontrolę drogową nie został spędzony w pojeździe.

Podkreślono również, że ustne przyznanie się kierowcy nie uniemożliwia organom kontrolnym nałożenie kary pieniężnej na tej podstawie. Natomiast w przypadku podejrzenia naruszenia zakazu odbywania regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie, którego nie można ustalić ze względu na brak danych z kontroli drogowej, kontrolerzy powinni skorzystać z możliwości pomocy kontrolerów z kraju siedziby firmy.