Czy wyjęcie karty z tachografu w połowie odpoczynku będzie uznane przez ITD za naruszenie?

Wyjęcie karty kierowcy z tachografu podczas odpoczynku dziennego lub tygodniowego nie jest traktowane jako jego przerwanie. Jednak w pewnych okolicznościach może wówczas dojść do naruszenia. Będzie tak, jeśli tachograf zarejestruje chociaż minutę tzw. innych prac.

• W przypadku gdy podczas wyjmowania lub wkładania karty kierowca zarejestruje „inne prace”, dojdzie do naruszenia przepisów.
• Jeśli „inne prace” nie zostały zarejestrowane, a program do analizy czasu pracy kierowców pokazuje wyjęcie karty jako naruszenie, to jest źle skonfigurowany i należy poprawić jego ustawienia.

Zasady odbierania odpoczynków przez kierowcę zostały określone w przepisach rozporządzenia nr 561/2006 (WE) oraz w ustawie o czasie pracy kierowców. Celem tych norm jest, z jednej strony, zapewnienie uczciwej konkurencji w transporcie, a z drugiej – zapewnienie odpowiednich warunków pracy kierowcom oraz podniesienie bezpieczeństwa na drogach. Dlatego określono wymagania dotyczące maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu, a także minimalnych przerw i odpoczynków kierowców.

Jednym z podstawowych praw kierowcy jest prawo do odpoczynku dziennego i tygodniowego. Przepisy wskazują, że odpoczynek kierowcy musi stanowić nieprzerwany okres, podczas którego kierowca ma swobodnie dysponować swoim czasem. Swobodne dysponowanie czasem oznacza, że kierowca nie może jechać pojazdem ani też wykonywać żadnych innych prac.

Z kolei zasady regulujące obsługę tachografu, używanie kart kierowców oraz zapisywanie aktywności wynikają głównie z przepisów rozporządzenia nr 165/2014. Zgodnie z aktualnym brzmieniem tych przepisów cała aktywność kierowcy powinna być rejestrowana na jego karcie lub wykresówce. Zapis może być dokonywany automatycznie przez tachograf lub w drodze tzw. wpisów manualnych (ręcznych).

Oznacza to, że odpoczynek musi być zarejestrowany za pomocą piktogramu „łóżko”. Może być odnotowany zarówno w sposób automatyczny, jak i ręczny. Jak wspominałem, odpoczynku nie wolno przerwać innymi aktywnościami kierowcy. Jednak z punktu widzenia przepisów mówiących o użytkowaniu tachografów i kart kierowców samo włożenie karty do tachografu podczas odpoczynku lub wyjęcie jej nie powoduje przerwania odpoczynku.

Natomiast do przerwania odpoczynku może dojść, jeśli podczas wyjmowania lub wkładania karty kierowca zarejestruje nawet tylko minutę „innych prac”. To stanowi już przerwanie odpoczynku i może mieć znaczenie podczas kontroli.

Wyjmowanie karty przez kierowcę w czasie odpoczynku może być zgodne z przepisami. Kierowca, który oddala się od pojazdu i nie ma możliwości korzystania z tachografu, ma prawo wyjęcia karty z tachografu. Ma też obowiązek zarejestrowania w trybie wpisu manualnego swojej aktywności przy kolejnym włożeniu karty do tachografu.

Żeby się przekonać, czy postępujesz poprawnie, wyjmując kartę w czasie odpoczynku, najlepiej porównać zapisy na karcie kierowcy z zapisem tachografu. Samo wyjęcie lub włożenie karty do tachografu nie przerywa odpoczynku kierowcy. Jeżeli w takiej sytuacji program pokazuje naruszenie, to warto przeanalizować raporty z tachografu, żeby sprawdzić, czy naruszenie faktycznie występuje, czy jest to tylko błędne wskazanie programu. Pamiętajmy, że program do analizy czasu pracy kierowców jest tylko narzędziem, które ma pomóc w analizie. Decydujące znaczenie, czy wystąpiło naruszenie, czy nie, ma wydruk z tachografu.

Oczywiście analiza wydruku nie jest łatwa i może Ci sprawiać problem. Jeśli tak, to albo zwróć się o pomoc do specjalistów, albo wykonaj następujące kroki:

1. Wykonaj raport naruszeń kierowcy, który pokazuje naruszenie.
2. Zapisz sobie ten raport lub go wydrukuj.
3. Następnie wejdź w ustawienia programu i przeanalizuj je. Każdy program do analizy czasu pracy kierowcy ma wiele różnych ustawień, z których znaczna część jest zazwyczaj ustawiona fabrycznie i potem niezmieniana przez użytkownika. W ustaleniach fabrycznych najczęściej włożenie lub wyjęcie karty z tachografu przerywa odpoczynek kierowcy. Dlatego system pokazuje błędy, mimo że ta czynność nie stanowi przerwania odpoczynku. Należy więc w ustaleniach odznaczyć opcję, która traktuje włożenie lub wyjęcie karty jako przerwanie odpoczynku.
4. Po odznaczaniu w programie tej funkcji i ewentualnie zapisaniu nowych ustawień (konieczność zapisania lub nie zależy od programu) jeszcze raz pobierz plik z karty kierowcy i wykonaj raport naruszeń. Wówczas może okazać się, że naruszenie znikło. To będzie oznaczało, że  program pokazywał naruszenie, ponieważ jego ustawienia były tak skonfigurowane. W takiej sytuacji w zasadzie nie musisz nic dodatkowego robić, wystarczy zmiana ustawień programu.
5. Natomiast jeżeli okaże się, że naruszenie w dalszym ciągu jest wykazywane, to znaczy, że rzeczywiście do niego doszło i grozi Ci kara. 

W takich sytuacjach prawdopodobnie nie dochodzi do naruszenia, ponieważ samo włożenie karty do tachografu lub jej wyjęcie nie stanowi przerwania odpoczynku. Z drugiej strony, podczas opuszczenia pojazdu kierowca ma prawo wyjęcia karty z tachografu, jak również ma obowiązek wykonania wpisu ręcznego aktywności niezarejestrowanych przez tachograf.

To, że program pokazuje naruszenia, wynika prawdopodobnie z jego nieprawidłowych ustawień. Dlatego najpierw trzeba sprawdzić ustawienia i dopiero na tej podstawie wyciągać wnioski.