Specustawa o pomocy uchodźcom z Ukrainy

Specustawa (Projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa) ma być doraźną podstawą prawną do legalnego pobytu uchodźców z Ukrainy.

Nowe przepisy mają umożliwić dostęp do polskiego rynku pracy obywatelom Ukrainy, których pobyt został uznany za legalny. Aby z tego skorzystać pracodawca musi w ciągu 7 dni od podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiadomić za pośrednictwem strony - praca.gov.pl - właściwy urząd pracy.

Nowe prawo zezwala na zarejestrowanie się w powiatowych urzędach pracy obywatelom Ukrainy. Dzięki temu obywatele Ukrainy będą mogli skorzystać z usług rynku pracy w postaci:

• pośrednictwa pracy,
• poradnictwa zawodowego oraz
• szkoleń.

Rodziny, które przyjechały z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi będą uprawnione do otrzymywania:

• świadczeń rodzinnych,
• świadczenia wychowawczego,
• rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz
• świadczenia dobry start.

Obywatele Ukrainy będą tez mogli otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne. Wysokość świadczenia będzie wynosiła – 500 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej, oraz 300 zł na osobę w rodzinie. 

Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego będzie składany na piśmie
w gminie właściwej ze względu na miejsce pobytu obywatela Ukrainy. Przyznanie świadczenia nie wymaga wydania decyzji.

Specustawa przewiduje przedłużenie do 31 grudnia 2022 r. ważności okresu pobytu na podstawie wizy krajowej i okresu ważności ww. wiz oraz zezwoleń na pobyt czasowy w sytuacji, kiedy ostatni dzień legalnego pobytu obywatela Ukrainy przypadał w okresie od 24 lutego 2022 r.

Ustawa reguluje również kwestię dalszej legalizacji pobytu obywateli Ukrainy.

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny, będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy.

Zezwolenie będzie udzielane na jego wniosek jednorazowo na okres 3 lat. Obywatel Ukrainy będzie obowiązany do złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy nie wcześniej niż przed upływem 9 miesięcy od dnia legalnego wjazdu do Polski, a nie później niż w okresie 18 miesięcy od tej daty.

Projekt umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów - kosztu wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw, które następnie podatnik przekaże w darowiźnie.

Warunkiem jest, aby to nieodpłatne świadczenie miało na celu „przeciwdziałanie skutkom stanu wojennego w Ukrainie i będzie świadczone na rzecz wskazanych w przepisach podmiotów, np. jednostek samorządu terytorialnego”.

W ramach podatkowego wsparcia proponuje się również rozwiązania wyłączające z przychodów (niezależnie od formy opodatkowania tych przychodów) wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń, otrzymanych od 24 lutego 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r. przez podatników, którzy otrzymali takie darowizny albo nieodpłatne świadczenia na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom stanu wojennego w Ukrainie (art. 38x ustawy CIT i art. 52zf ustawy PIT).

Z opodatkowania PIT będą zwolnione świadczenia uzyskane przez uchodźców, którzy przybyli do Polski w okresie od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. w wyniku działań wojennych w Ukrainie.

Uchodźcy nie będą zobligowani do zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości pomocy humanitarnej, jaką otrzymali w Polsce od indywidualnych osób, organizacji pozarządowych czy od administracji państwowej (art. 52zg ustawy PIT).

Dla celów obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach, objętych tzw. minimalnym podatkiem CIT, nie będą uwzględniane koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w terminie od 24 lutego 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom stanu wojennego w Ukrainie (art. 38y ustawy CIT).

Projekt zwalnia od podatku od spadków i darowizn nabycie w okresie od 24 lutego 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby fizyczne, które w tym okresie przybyły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie.